در این نوشته قصد داریم ارتباط کسور بازنشستگی را با محاسبات اکچوئریال در صندوقهای بازنشستگی به زبان ساده توضیح دهیم. هر فردی که کار میکند علاوه بر دستمزد انتظار دارد که در ایام بازنشستگی و رخدادهای احتمالی که موجب توقف کار میگردد درآمدی داشته و بتواند زندگی خود و خانواده را تأمین مالی نماید. صاحبان مشاغل و کارفرمایان نیز در طول زمان به ضرورت این موضوع پی بردند و صندوقهایی برای پوشش این نگرانی پدید آمدند و روز به روز در حال توسعه هستند.
بمنظور تأمین مالی دوارن بازنشستگی، برای افراد شاغل مبالغی در نظر گرفته شده و در صندوقی ذخیره میشود (بطور ماهانه). این مبالغ همان کسور هستند که توسط کارفرمایان و شاغلان تأمین میگردد. در ایران این کسور غالباً بصورت ماهانه از حقوق فرد شاغل و کارفرما اخذ میگردد. کسور بازنشستگی در صندوقهایی جمعآوری شده و سرمایهگذاری میشوند تا بتوان از محل آن مزایایی بازنشستگی تأمین مالی شود. اصولاً باید تعادلی مابین کسور دریافتی و مزایای پرداختی وجود داشته باشد، یا براساس کسور دریافتی مزایا پرداخت شود و یا بر اساس مزایای پرداختی کسور دریافت شود. بیمسنج (اکچوئری) در صندوق بازنشستگی به بررسی این تعادل پرداخته و مقدار کسور و یا مزایا را بسته به نوع صندوق مشخص مینماید.
در اکثر صندوقهای بازنشستگی ایران مقدار مزایا مشخص میباشد؛ بعنوان مثال میانگین دستمزد چند سال آخر خدمت منتهی به بازنشستگی به عنوان مزایای بازنشستگی در نظر گرفته میشود. در این صندوقها به کمک دانش بیمسنجی باید مقادیر کسور دریافتی برای تأمین مالی مزایا مشخص شود، در ایران معمولاً مقادیر کسور نیز مطابق قوانین و آییننامهها مثلاً ۳۰ درصد دستمزد ماهیانه مشخص شده، در این موارد با توجه به وضع موجود بیمسنج میتواند راه کارهای متفاوتی برای تعادل وضعیت مالی صندوق ارائه دهد. بعنوان مثال بیمسنج ممکن است کسور نرمال یا کل کسری یا مازاد منابع را اعلام نماید. کسور نرمال با کسور دریافتی از شاغلان ممکن است متفاوت باشد. کسور نرمال با توجه به روشهای هزینهیابی اکچوئریال محاسبه میشوند. میتوان بمنظور تأمین مالی یک طرح بازنشستگی بینهایت روش هزینهیابی اکچوئریال پیشنهاد داد و بسته به شرایط و الزامات بیمسنج یک روش را برمیگزیند.
بطور کلی در طرحهای بازنشستگی مزایای معین کسور دریافتی بر اساس مزایای پرداختی مشخص میگردد و در طرحهای کمک معین در تعریف طرح کسور مشخص میگردد و بر اساس آن مزایای پرداختی مشخص میگردد. بنابراین کسور دریافتی منبعی برای تأمین مالی طرحهای بازنشستگی میباشد و مشخص کردن مقادیر آن اهمیت بالایی دارد.
